Η υπέρβαση είναι η μόνη λύση που έχουμε

Του Στέργιου Μπακολουκά

Με αυτή μου τη δημοσίευση και στηριζόμενος βεβαίως σε οικονομικά στοιχεία δημοσιευμένα και γνωστά σε όλους, θα προσπαθήσω να γίνω, σε όσους διαβάσουν αυτές τις γραμμές, Χρήσιμος και μάλλον όχι…. Αρεστός (θα σας κάνω «τ’ καρδιά περβόλι» δηλαδή).

Για να μπορέσω να γίνω κατανοητός είμαι υποχρεωμένος να παραθέσω κάποια αριθμητικά στοιχεία, τα οποία ίσως είναι ανιαρά, όμως είναι απαραίτητα για να προσεγγίσουμε το οικονομικό πρόβλημα πού ταλανίζει τη Χώρα εδώ και πολλά χρόνια, αλλά δυστυχώς μόλις φέτος άρχισε να γίνεται αντιληπτό από τον πολύ κόσμο.

Ας πάρουμε τα πράγματα, χρονιά με τη χρονιά

2010: Είναι η ποιο κρίσιμη χρονιά της προσεχούς τριετίας όχι όμως και η ποιο δύσκολη.
Η Ελλάδα για όλο το έτος έχει προγραμματίσει να δανειστεί ποσό...

...ανάμεσα στα 51 και 54 δις ευρώ.Το ποσό αυτό προκύπτει:

1. 18,5 δις. έχει δανειστεί μέχρι σήμερα από την αρχή του έτους (ο τελευταίος δανεισμός έγινε την Πέμπτη, δανειστήκαμε 5 δις. ευρώ).
2. 18-20 δις. έχει ανάγκη το επόμενο τρίμηνο για να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της, το οποίο θεωρώ ότι θα κατορθώσει να δανειστεί εύκολα η δύσκολα.
3. 14,5-15,5 δις. είναι τα υπόλοιπα που μένουν να δανειστεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Εκτιμάται ότι η τελευταία προσπάθεια θα είναι αρκετά ευκολότερη, με δυο σκοπέλους:
α) Την επιτυχή πορεία του Προγράμματος Σταθεροποίησης, η οποία θα εξαρτηθεί από την πορεία των εσόδων και με την προϋπόθεση ότι η Κυβέρνηση δεν θα υποκύψει στις πιέσεις που θα δεχτεί (Συνδικάτα, απεργίες, κλπ).
β) Την κατάσταση των διεθνών αγορών συναλλάγματος (μάλλον επισφαλής παράμετρος).
2011: Ο «Γολγοθάς» μόλις τώρα αρχίζει.
Η Χώρα πρέπει να «μαζέψει» ακόμα περισσότερο τη δημοσιονομική της πολιτική, κατά 3% του ΑΕΠ, πέραν των εισπράξεων του 2010.
Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση πρέπει να διατηρήσει τα μέτρα που έλαβε για τις εξοικονομήσεις του 2010 και να λάβει και άλλα, για να εισπράξει επιπλέον 8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αν αυτό το καταφέρει τότε το έλλειμμα για το 2011 θα φτάσει περίπου στα 16-17 δισεκατομμύρια ευρώ.
Όμως έχει και πάρα κάτω, γιατί το 2011 θα λήξουν υποχρεώσεις ύψους 32 δισεκατομμύρια ευρώ τουλάχιστον (27,5 που δημιουργήθηκαν πριν από το 2010 και 4,5 που δημιουργούνται εντός του 2010), τότε προκύπτει ότι οι συνολικές ανάγκες δανεισμού της χώρας για το 2011 θα φτάσουν περίπου τα 48-50 δισεκατομμύρια ευρώ.
Παρατήρηση: Το δημόσιο χρέος στο τέλος του 2010 αναμένεται να φτάσει στα 322 δισ. Ευρώ δηλαδή το 133% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος του 2011 αναμένεται να φτάσει στα 339-340 δισ. Ευρώ και θα αποτελεί το 138% του ΑΕΠ .
2012: Ο «Γολγοθάς» συνεχίζεται.
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, η χώρα πρέπει να περιστείλει τη δημοσιονομική της πολιτική κατά 3% ακόμη του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι εκτός των εισπράξεων του 2010 και 2011 που πρέπει να διατηρήσει (παραμονή των μέτρων που πάρθηκαν τα προηγούμενα χρόνια), είναι υποχρεωμένη να εξοικονομήσει η να εισπράξει επιπλέον 8,5-9 δις ευρώ.
Αν όλα αυτά κατορθωθούν τότε, το τελικό ποσό που η χώρα πρέπει να δανειστεί το 2012 είναι μεταξύ 48 και 49 δις ευρώ. Το ποσό αυτό προκύπτει:
1) 32 δις. ευρώ από δάνεια προ του 2010 που λήγουν στο 2012.
2) 8 δις. ευρώ από δάνεια των ετών 2010-2012
3) 8-9 δις ευρώ για την κάλυψη του ελλείμματος του 2012 που προανέφερα.
Παρατήρηση: Το δημόσιο χρέος στο τέλος του 2012 θα φτάσει περίπου τα 350 δις. ευρώ και θα αποτελεί το 142% του ΑΕΠ.

Θα προσπαθήσω να αποφύγω τρία ναρκοθετημένα σημεία να εξετάσω δύο σενάρια, να προτείνω κάποιες κύκνειες λύσεις και να βγάλω ένα συμπέρασμα.
Ναρκοθετημένα σημεία: θα αποφύγω να αναφερθώ
α) Στις ιδιαίτερα υψηλές δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους.
β) Στις νέες πιέσεις που θα ασκηθούν στα Ελληνικά Ομόλογα, ιδιαίτερα στην περίπτωση που υπάρξει κάποια νομισματική αναταραχή.
γ) Στις συνέπειες της ύφεσης, η οποία θα προκληθεί από την ανωτέρω κατάσταση.
Σενάρια:
1) Η πορεία του δανεισμού μας για τα χρόνια 2010, 2011, 2012 είναι το «καλό» σενάριο. Το οποίο θα ισχύσει υπό προϋποθέσεις. Δηλαδή μόνον εάν όλα εξελιχτούν ομαλά και σύμφωνα με όσα έχει προγραμματίσει η Κυβέρνηση κατόπιν έγκρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιθυμίας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
2) Το κακό σενάριο είναι, τα απότοκα προβλήματα που προκύπτουν, λόγω των παραπάνω μεγεθών.
Η χώρα θα υποχρεωθεί, αφού περιστείλει επί χρόνια τη Δημοσιονομική της πολιτική, αφ ενός μεν, να κινείται πάντα σε έλλειμμα, άρα να δανείζεται συνεχώς και αφ ετέρου, να βλέπει το χρέος της να διογκώνεται. Τα δύο αυτά τρομακτικά στοιχεία θα γίνουν «εκρηκτικά» αν συνδυαστούν με ταυτόχρονη αύξηση των επιτοκίων. Θα αναγκάσουν τη χώρα να κινηθεί σε περιβάλλον ύφεσης πάνω από δέκα (10) χρόνια.
Λύσεις:
Οι Μόνες λύσεις που έχει η Κυβέρνηση είναι πεζές και χιλιοειπωμένες:
Α) Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, έτσι ώστε να εισπράξει περισσότερα, αλλά και να αναπροσαρμοστεί ανοδικά το ΑΕΠ.
Β) Η πραγματική ανάπτυξη που θα προκύπτει όχι από επιχορηγήσεις και ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά με αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.
Και η κύκνεια:
Γ) Προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

Συμπέρασμα:
Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει την οικονομία και την κοινωνία της Ελλάδος σε ένα αδιέξοδο μονόδρομο. Δεν υπάρχει άλλη λύση εκτός από την ΥΠΕΡΒΑΣΗ η οποία θα οδηγήσει στην ΑΝΑΠΤΥΞΗ με όπλα την ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ και την ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ.

Στέργιος Μπακολουκάς