Περί διχόνοιας και ενότητας

Του Γιάννη Αν. ΛΟΥΚΑ

«Ομόνοιαν δίωκε»

(=Να επιδιώκεις την ομόνοια)
Δελφικά Παραγγέλματα

Εισαγωγή

Τίποτα στην Ελλάδα δεν είναι πιο εύκολο από το διχασμό (από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα). Άπειρα πράγματα μας χωρίζουν και μας διαιρούν, ελάχιστα όμως (και για πολύ λίγο χρόνο) μας ενώνουν. Μια εθνική κατάρα!
Το ούτως ή άλλως δύσκολο ξεκίνημα του νέου Δήμου μας, που προβλέπει την ένωση διαφορετικών Δήμων και Κοινοτήτων και πρέπει να βασίζεται στην ενότητα και το κοινό όραμα, είχε και έναν επιπρόσθετο παράγοντα, μη προβλέψιμο χρονικά: το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων της Γερμανίας για τη θηριωδία της σφαγής του Διστόμου.
Έτσι λοιπόν, πριν καν συμπληρωθεί ένας μήνας διοίκησης από τη νέα Δημοτική (Καλλικρατική) Αρχή, έχω μια προσωπική αίσθηση ότι ‘τα είδαμε όλα’ και μια αιωρούμενη απειλή ότι ‘δεν είδαμε ακόμη τίποτα’.

Έχω κατασταλάξει (μετά από πολλή σκέψη) στο εξής συμπέρασμα: τσαλαπατάμε την ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ! Καταστάσεις όχι πολύ μακρινές, αλλά ούτε και ιδιαίτερα κοντινές, που εμπεριέχουν ανθρώπινες και εθνικές τραγωδίες, αλλά και ένδοξες στιγμές ηρωισμού και έξαρσης, χρησιμοποιούνται εύκολα και αβασάνιστα για κομματικές σκοπιμότητες, σωβινιστικές εξάρσεις, τοπικιστικά συμφέροντα, προσωπικές αντιδικίες. Η ζημιά είναι τεράστια και μακροχρόνια, το ‘όφελος’ ασήμαντο και εξαιρετικά εφήμερο.

Το Δίστομο - Η σφαγή – Ο εμφύλιος

Πέρσι, παραμονή της Επετείου της Σφαγής, είχα γράψει ένα άρθρο στο ΝΤΕΛΑΛΗ, όπου προσπάθησα να μεταφέρω τα βιώματά μου, μετά από είκοσι χρόνια συμμετοχής μου, απευθυνόμενος κυρίως προς τους συμπατριώτες μου Αραχωβίτες, που ενδεχομένως δεν έτυχε να είχαν τη γνώση για το μέγεθος και την έκταση του δράματος.
Σε κάποιο σημείο έγραφα, ότι στην είσοδο του Ναού του Αγίου Νικολάου, στη θέση που συνήθως αναγράφονται οι ευεργέτες, εδώ αναγράφεται ο μακρύς κατάλογος των άμαχων και ανυπεράσπιστων θυμάτων.
Δεν σας έδωσα όμως τότε όλη την εικόνα. Στην απέναντι πλευρά πάνω από την είσοδο υπάρχει και άλλος μαρμάρινος κατάλογος θυμάτων: του Εμφυλίου Πολέμου! Δεν έχει σημασία και ποσώς με ενδιαφέρει από ποια πλευρά, ούτε οι ερμηνείες, ούτε οι ευθύνες. Το φοβερό και απίστευτο είναι...

...ότι ελάχιστα χρόνια μετά το πρωτοφανές αυτό δράμα, υπήρξαν νέα θύματα (που προϋποθέτουν και θύτες), όχι από τους βάρβαρους Ούνους, αλλά από αδελφοκτόνα ελληνικά χέρια.
Χρειαζόμαστε άραγε μεγαλύτερη απόδειξη απ’ αυτή για το διχαστικό μένος που κουβαλά η φυλή μας;

Ο νέος μας Δήμος

Αγαπητοί φίλοι, ας έρθουμε στο σήμερα.
Είμαστε ένας πολύ μικρός Δήμος, για τα σημερινά δεδομένα. Στην ουσία αυτός αποτελείται από τέσσερα χωριά και έναν οικισμό. Πρόκειται δηλαδή για τέσσερις κοινότητες, που οι δύο είχαν ονομασθεί Δήμοι για ιστορικούς λόγους. Είμαστε πολύ λίγοι, για να έχουμε την πολυτέλεια των διαχωριστικών γραμμών. ΌΛΟΙ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΔΕ ΦΤΑΝΟΥΜΕ! Έχουμε και το μειονέκτημα ότι δεν προϋπήρχε ένας μεγάλος αστικός Δήμος με πλήρη οργάνωση, πράγμα που κάνει το στήσιμο του νέου Δήμου ακόμη δυσκολότερο.
Αντίθετα όμως οι απαιτήσεις είναι πολλές και επιτακτικές. Πολλές αρμοδιότητες των Νομαρχιών θα περάσουν στους νέους Δήμους, ενώ τα οργανογράμματα και οι υπηρεσίες θυμίζουν μεγάλες καλο-οργανωμένες επιχειρήσεις. Και όλα αυτά χωρίς εξασφαλισμένους οικονομικούς πόρους και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Σ’ αυτές λοιπόν τις συνθήκες ας βοηθήσουμε όλοι ή τουλάχιστον ας προσφέρουμε στην αρχή τουλάχιστον μια ανοχή, κάποια υπομονή και λιγότερο προσωπικό πόλεμο (προς όλους).

Ο νέος μας Δήμος όμως έχει και δύο τουλάχιστον πλεονεκτήματα:

1. Δεν είναι απρόσωπος και αχανής. Σιγά-σιγά θα γνωρισθούμε καλά μεταξύ μας.
2. Δεύτερον θα εμπλουτισθούν οι εμπειρίες μας και οι ορίζοντές μας. Η επέτειος της Σφαγής, το Πανηγυράκι του Αι-Γιωργιού, οι γιορτές του Οσίου Λουκά, η ναυτική εβδομάδα θα κατορθώσουν να γκρεμίσουν τείχη και διαχωριστικές - διχαστικές νοοτροπίες, όπου ακόμα υπάρχουν. Αρκεί να δώσουμε στους εαυτούς μας τις ευκαιρίες.

Και μια πρόταση

Και για να μη μείνουν τα παραπάνω πολύ φιλοσοφικά και ιδεαλιστικά, θα προχωρήσω σε μια πρόταση, τόσο συμβολική, όσο και ουσιαστική, που τη θέτω στην κρίση σας.
Ο νέος μας Δήμος διαθέτει ένα Αρχαιολογικό Μουσείο στο Δίστομο, ένα Βυζαντινό στον Όσιο Λουκά, το Μουσείο των Θυμάτων της Σφαγής και προσεχώς το Λαογραφικό της Αράχωβας (μακάρι να υπάρχουν κι άλλα κι ας τα ξέχασα εγώ).
Περιορίζομαι αυτή τη στιγμή στο Αρχαιολογικό που ανήκει στη Ι Εφορία Κλασικών Αρχαιοτήτων Δελφών και στεγάζεται σε ένα ωραίο νεοκλασικό κτήριο, με μικρή όμως επισκεψιμότητα.
Από όσα μπορώ να γνωρίζω, στο Αραχωβίτικο Κωρύκειο Άντρο έχουν βρεθεί και μεταφερθεί στο Μουσείο Δελφών ένα πλήθος από όστρακα και άλλα ανασκαφικά ευρήματα. Έχω την εντύπωση ότι ένα πολύ μικρό μέρος από αυτά εκτίθεται (ή πρόκειται να εκτεθεί), ενώ πολλά βρίσκονται στις αποθήκες.
Ας γίνει λοιπόν ένα καθολικό αίτημα από το Δήμο μας, ώστε να μεταφερθούν και εκτεθούν στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Δήμου στο Δίστομο. Θα αποτελέσει αυτό μια συμβολική πράξη ομόνοιας (σύμφωνη με το προαναφερθέν Δελφικό Παράγγελμα) και μια ουσιαστική πράξη αναβάθμισης του Μουσείου με προφανή οφέλη. Θα σημάνει επίσης μια απαρχή σοβαρής ενασχόλησης με τα παραμελημένα θέματα του Πολιτισμού σε όλον το Δήμο και την οργάνωση ενός δικτύου Μουσείων.

Σας ευχαριστώ
ΙΑΛ