Καραγκιόζης και Οδυσσέας

Του Στέργιου Μπακολουκά

Επιτέλους μέσα στις μαύρες ειδήσεις των ημερών, να και ένα σωστό χαμπέρι. Μπορεί να μην προέρχεται από Ελληνική πρωτοβουλία, αλλά μας δικαιώνει απόλυτα. Οι «φίλοι» μας οι Μεμέτηδες κατάφεραν μετά από δικό τους αίτημα, να αποκαταστήσουν το όνομα της φυλής μας και να μας απαλλάξουν από τη ρετσινιά του Καραγκιόζη.

Ο αποχαρακτηρισμός του Καραγκιόζη ως πρόσωπο ταυτισμένο με τον Έλληνα είναι πια γεγονός.
Ο Καραγκιόζης ΔΕΝ είναι Έλληνας πλέον ΑΛΛΑ Τούρκος και μάλιστα με τη βούλα της απόφασης της UNESCO.

Αυτός ο περίεργος τύπος του πονηρού ανατολίτη, που πολλοί στο διάβα των αιώνων προσπάθησαν ανεπιτυχώς να ταυτίσουν με τον Έλληνα, επεστράφη με αυτή την απόφαση σ’ αυτούς που τον αναγνωρίζουν ως δικό τους.
Πολλοί είδαν στο πρόσωπό του την ενσάρκωση του μέσου Έλληνα, δηλαδή του ανθρώπου της δουλειάς και του μόχθου, της καθημερινής βιοπάλης και της φτώχειας, ο οποίος παλεύει να τα βγάλει πέρα με την εξουσία που τον κυνηγάει καθώς και με τις δυσκολίες της Ζωής, χρησιμοποιώντας μόνο το μυαλό του.

Αυτό είναι μεγάλο λάθος, γιατί πάντα ο Καραγκιόζης, σ’ όλα τα «έργα» που εμφανίστηκε, δεν ταυτίστηκε ποτέ με τους πιο πάνω χαρακτηρισμούς, αλλά ήταν πάντα τεμπέλης και ανεπρόκοπος, μοχθηρός και επίβουλος, αδιάφορος οικογενειάρχης και κακός σύζυγος. Ευθυνόφοβος και εμπαθής για τους φίλους του. Βρωμερός στο σώμα και πονηρός στο πνεύμα. Υποταγμένος ουσιαστικά στην εξουσία και με σκληρή έργω επιβολή των απωθημένων του σ’ αυτούς που ήταν του χεριού του (τους καταχέριζε δηλαδή-Χατζηαβάτης). Ανέραστος μετά-ευνούχος (απορώ πώς έκανε τα παιδιά του, αλλά δεν απορώ καθόλου για την πατρότητα, λόγω ομοιότητας) και σατιριστής του γυναικείου φύλλου, καθώς και ελεεινός μισογύνης.

Κάποιος θιασώτης του, Καραγκιοζοπαίχτης, που δεν είναι πια στη ζωή, είχε πει, ότι ο ήρωάς του: «Συμβολίζει τον Έλληνα που με την εξυπνάδα, την πονηριά και καπατσοσύνη του καταφέρνει να ξεπερνά κάθε δυσκολία. Είναι αγαθός στο βάθος, καλόκαρδος και αισιόδοξος παρόλα του τα βάσανα».
Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο ψέμα. Γιατί ναι μεν αυτές οι ιδιότητες χαρακτηρίζουν τον Έλληνα, ουδέποτε όμως αυτές, πλην της πονηριάς η οποία μάλλον κουτοπονηριά ήταν, εμφανίζονται ως χαρακτηριστικά του Καραγκιόζη.

Οι απόψεις που εκφράζονται για τον Καραγκιόζη από τη θεατρολογία, την Ιστορία, τις κοινωνικές αναλύσεις καθώς και η μη αποδοχή του Καραγκιόζη ως εθνικού προσώπου, βρίσκουν την τελείωσή τους στη σημερινή αποδοχή του χαρακτηρισμού «καραγκιόζης» ως βρισιά για τον Έλληνα και μάλιστα από της βαρύτερες.
Ο σύγχρονος Έλληνας ταυτίζει τον καραγκιόζη με την πονηριά την λαμογιά και την μικροκομπίνα, αποτέλεσμα των οποίων είναι η πληρωμή του με ένα σύννεφο από καρπαζιές. Τον θέλει να περιφέρεται στις σκιές της ζωής, αρπάζοντας, τρώγοντας πίνοντας και χορταίνοντας, και εν συνεχεία κοιμώμενος, χωρίς ντροπή, τον ύπνο του... δικαίου.

Ο μέσος Έλληνας ποτέ στο σύνολό του, δεν ήταν έτσι. Σε όλη της την Ιστορία η Ελλάδα είχε βεβαίως «παράσιτα» που έμοιαζαν με τον καραγκιόζη, ποτέ όμως δεν ήταν αρκετά για να επηρεάσουν το σύνολο της φυλής. Άλλωστε αυτή ήταν και η εξαίρεση που επιβεβαίωνε πάντα τον κανόνα.

Οι Έλληνες στο σύνολό τους, έστω και ασυνείδητα, έχουν ως πρότυπο και μιμητή, τον τρισμέγιστο Ομηρικό ήρωα Οδυσσέα του οποίου η ζωή και τα βάσανα ταιριάζουν με τα βάσανα των Ελλήνων όλων των εποχών, όλων των αιώνων.
Με αυτόν τον μυθικό ήρωα λοιπόν πρέπει συνειδητά να ταυτιστούμε, γιατί ως Έλληνες, αυτόν έχουμε επιλέξει να τιμούμε ως πρόγονό μας.

Είναι αυτός που συμπυκνώνει, τη σοφία, το πάθος, τη θέληση, τη δύναμη και την αντίσταση της φυλής, υπερβαίνοντας πολλές φορές τα ανθρώπινα όρια και πετυχαίνοντας πράγματα μεγαλόπρεπα και καταλυτικά.
Οι συμβολισμοί που αυτός μεταφέρει, γίνονται ακατάλυτα αιώνιοι, γιατί η ανάσα τους διαχέεται στα κύτταρα του Έλληνα και τον μετουσιώνουν κάθε φορά σε έναν αυθύπαρκτο μικρό Οδυσσέα ο οποίος καλείται να τα βάλει με Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, με Σειρήνες και Λωτοφάγους με Οικονομικές Καταστροφές και Απώλεια Συντρόφων. Έχοντας πάντα στο μυαλό του τον τελικό σκοπό που είναι σίγουρος ότι θα πετύχει. Έχοντας τις περισσότερες φορές ανώτερους αντιπάλους, που τους εκπροσωπεί η παρουσία του θυμωμένου Ποσειδώνα (Ιθάκη-Καβάφης).
Δεν παύει να είναι ο ίδιος που ανακαλύπτει έντρομος, ότι οι σύντροφοί του κατασπατάλησαν το χρόνο τους, τρώγοντας τα βόδια στο νησί του Ήλιου, αλλά ταυτόχρονα αν και θυμωμένος, βρίσκει λύση επιβίωσης, όπως πάντα, χωρίς όμως να παραλείψει να τιμωρήσει τους παραβάτες συντρόφους του (Σεφέρης).
Το πνεύμα και η ψυχή του, στέκουν πάντα αγέρωχα μπροστά στην όποια κακουχία του, για να τον λυτρώσουν στο τέλος από την αποχαύνωση του εναγκαλισμού των δεσμών της Καλυψούς και να τον επαναφέρουν στα θεία δώματα που ανήκει, για να είναι πάντα σύμβολο και αιώνιος οδηγός των απογόνων του.

Άραγε είναι τυχαία η έντεχνη αντικατάσταση, του Οδυσσέα με τον Καραγκιόζη;

Η Απάντησή μου είναι ένα τρανό ΟΧΙ.

Έγινε εσκεμμένα, κατόπιν υστερόβουλης απόφασης, όλων αυτών που επωφελούνται από αυτή την αλλαγή, χρησιμοποίησαν τον υποτακτικό υπηρέτη τους κερδώο Ερμή, άρχοντα της Οικονομικής λοβιτούρας και της αρπαχτής για να αποπροσανατολίσουν ένα ατίθασο και ανυπότακτο λαό. Ένα λαό που θεωρεί την Ελευθερία, ύψιστο αγαθό, μεγαλύτερο ακόμα και από αυτό της ζωής του.

Η αγέρωχη περιφρόνηση που ο Έλληνας – Οδυσσέας επιφυλάσσει σε όλους αυτούς που ανά τους αιώνες τον επιβουλεύονται, φαίνεται μέσα από όλα τα τεχνάσματα που αυτός χρησιμοποίησε, έχοντας αποκτήσει αυτογνωσία και πείρα μέσα από τις μάχες και τη γνώση της ζωής, στο διάβα της Ιστορίας, γνωρίζοντας ότι η νίκη του δεν θα είναι εύκολη, αλλά υπαρκτή, αρκεί να διατηρήσει τις αντιστάσεις του (Δούρειος Ίππος, Μαραθώνας, Σαλαμίνα, Δερβενάκια, Εθνική Αντίσταση).

Είναι καιρός πλέον ο Έλληνας, να πετάξει τον καραγκιοζισμό που του επέβαλαν στα μούτρα των εσωτερικών βιαστών του και να ορίσει από την αρχή τις αρχές της Πολιτείας:

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - ΙΣΟΝΟΜΙΑ – ΙΣΟΠΟΛΙΤΕΙΑ.